Sport w dawnej Łodzi

Początkowo sport w rozwijającej się, przemysłowej Łodzi był sposobem spędzania wolnego czasu zarezerwowanym dla miejskich elit. Z biegiem lat stawał się coraz bardziej popularny i nabierał charakteru masowego. Większość łódzkich klubów i sekcji sportowych powiązana była jednoznacznie z określoną grupą narodowościową, co skutkowało dużą liczbą różnorodnych organizacji i wysokim poziomem współzawodnictwa.

Za moment narodzin łódzkiego sportu uważa się 7 czerwca 1824 roku – datę założenia Łódzkiego Towarzystwa Strzeleckiego, zrzeszającego pochodzących z zachodu Europy sukienników. Była to organizacja elitarna, przyjmująca wyłącznie łódzkich Niemców. Podobnie ekskluzywny charakter miały towarzystwa bicyklowe (wpływał na to także koszt roweru oraz wysokie składki członkowskie). To właśnie powstały w 1889 roku Konsulat Łódzki Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów, uznawany jest za pierwszą w Łodzi polską organizację sportową. Niesłabnącą popularnością cieszyło się wśród elit również jeździectwo. Masowe łódzkie ruchy sportowe powiązane są z turnerstwem – czyli ćwiczeniami gimnastycznymi, do których zachęcano wszystkich – także ludność dzielnic robotniczych, zrzeszaną w specjalnie powstających klubach. Przed wybuchem pierwszej wojny światowej rozpowszechnione w mieście było także „wrotnictwo”, czyli jazda na wrotkach.  

Prawdziwy rozkwit sportu w Łodzi nastąpił jednak dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Władze ułatwiały tworzenie organizacji sportowych, a Łodzianie z coraz większym zainteresowaniem śledzili zarówno wyniki zawodów, jak i aktywnie brali udział w sportowych rozgrywkach. Oprócz coraz bardziej popularnej piłki nożnej (aż 79 sekcji!), zainteresowanie zdobywały również inne dyscypliny drużynowe: koszykówka, siatkówka oraz hazena – popularna wśród kobiet, czeska odmiana piłki ręcznej. Bardzo ważny udział w rozwoju sportu miały również zakłady przemysłowe – przy największych z nich powstawały fabryczne sekcje i kluby sportowe, bardzo często osiągające wysoki poziom. Ich wychowankowie wielokrotnie reprezentowali Polskę na Igrzyskach Olimpijskich i innych imprezach międzynarodowych. Powoli zmieniała się miejska infrastruktura – w ręce sportowców oddawano kolejne obiekty, często promując w ten sposób nowe dyscypliny – tak jak w przypadku powstania pierwszego w mieście basenu – w lipcu 1931 roku.

W okresie zimowym oddawano się łyżwiarstwu – zarówno na specjalnie przygotowanych ślizgawkach, jak i na zamarzniętych stawach łódzkich parków. Pojawiły się także pierwsze drużyny hokejowe, początkowo składające się z piłkarzy, utrzymujących w ten sposób formę przed sezonem. Niesłabnącą popularnością cieszyło się również saneczkarstwo. W 1936 otworzono pierwszy „zimowy”, kryty basen.

Rozwój łódzkiego sportu został zatrzymany przez wybuch drugiej wojny światowej – łódzcy zawodnicy, trenerzy i działacze ginęli, bądź trafiali do obozów koncentracyjnych. Okupant zakazał działalności sportowej Polaków, wszystkie polskie kluby i sekcje zostały zlikwidowane. Co ciekawe, bardzo szybko zaczęły organizować się nielegalne drużyny piłkarskie, które bez wiedzy władz rozgrywały mecze na obiektach sportowych, w parkach i na placach fabrycznych.

(Zdj. pochodzi z Archiwum Państwowego)

--- 

Wystawę "Łódzkie mikrohistorie. Ludzkie mikrohistorie" dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z programu Wspieranie działań muzealnych oraz ze środków Miasta Łodzi.

Wystawa zostanie otwarta dla zwiedzających w 2020 roku. Zakończona w Skansenie rewitalizacja odbyła się w ramach inwestycji współfinansowanej ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020. Całkowita wartość projektu wynosi 15 458 994,85 zł. Dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wynosi 8 963 559, 18 zł. Wkład własny Miasta Łódź to 6 397 376,63 zł.